Passend wonen betekent dat een woning past bij de huurder die er woont. Goedkopere huizen zijn er voor huurders met een bescheiden inkomen, iets duurdere woningen zijn er voor de wat hogere inkomens. Grotere huurwoningen wijzen we toe aan gezinnen, kleinere aan alleenstaanden of stellen. Het is goed dat we daar op het moment van toewijzing zorgvuldig naar kijken, maar dat is slechts een momentopname. Er kan van alles veranderen op het gebied van inkomen en gezinssamenstelling. Daardoor kan een woning die eerst zo goed paste, jaren later te klein of te duur zijn, of juist ruimer en goedkoper dan nodig. Kinderen groeien zo op in een te klein huis, waar geen ruimte is om huiswerk te maken. Huurders met een laag inkomen staan eindeloos op de wachtlijst voor een sociale huurwoning. Veel huurders betalen meer dan hun inkomen toelaat. Dat kan beter.

Als iemands inkomen daalt omdat hij bijvoorbeeld werkloos is geworden, willen we de huur kunnen verlagen. Bij inkomensstijging moet de huur omhoog kunnen gaan, vinden wij. Om daar normen voor te hebben, willen we voor elke inkomensgroep een ‘huurplafond’ definiëren dat de betaalbaarheid garandeert. Voor wie gezien het inkomen te duur woont, verlagen we in stappen de huur. Voor wie meer kan betalen, groeit de huur stapsgewijs richting het desbetreffende plafond, maar nooit meer dan de prijs die past bij de kwaliteit van de woning. Hiermee bouwen we extra huurbescherming in, die er nu nog niet is.

We zullen huurders met een vast contract nooit dwingen te verhuizen. Ook bij een inkomensstijging mogen huurders in hun sociale huurwoning blijven wonen; ze gaan wel meer huur betalen. Een dilemma zien we bij mensen die al jaren in een grote woning wonen, waar de kinderen inmiddels zijn uitgevlogen. In gebieden met grote schaarste zijn die woningen hard nodig voor gezinnen die nu te krap zitten. In die gebieden zou besloten kunnen worden dat wie echt te ruim woont méér gaat betalen, zodat het loont om naar iets kleiners te verhuizen. Zo’n kleinere én goedkopere woning moet dan natuurlijk wel in de buurt beschikbaar zijn. Dat moeten we regelen, bijvoorbeeld met behulp van een ‘seniorenmakelaar’.

Passend wonen betekent niet dat sociale huur er alleen voor de allerlaagste inkomens is. We zijn en blijven voorstander van een brede volkshuisvesting. Er moeten sociale huurwoningen bij en in gebieden met hoge woningmarktdruk is onze doelgroep zelfs nog groter dan hoe het Rijk dat nu afbakent. Daar moet een deel van de middeninkomens ook geholpen worden.

Dé woningmarkt bestaat niet. Afhankelijk van de lokale en regionale situatie moeten gemeente, huurders en verhuurders afspreken hoe er aan passend wonen wordt gewerkt. Hoe goedkoop mag je blijven wonen als je een hoger inkomen hebt? Is het oké als je in je eentje een grote woning hebt? En hoe sturen we daarop? Die discussie is in Oost-Groningen anders dan in Tilburg en weer anders dan in Utrecht, Delft of Amsterdam.

Met het manifest hebben we een vraagstuk geagendeerd dat leeft. Het heeft geleid tot zeer uiteenlopende reacties en allerlei vragen. Daarover zijn we de afgelopen maanden in gesprek geraakt met huurders, collega-corporaties, gemeenten en anderen. Dat blijven we de komende tijd doen. Of ons idee voor passend wonen gaat landen in landelijke regelgeving (en hoe die er precies uit komt te zien) zal moeten blijken. Wij houden u op de hoogte.