Home Over ons Nieuws en publicaties Nieuws De impact en aanpak van explosies

De impact en aanpak van explosies

Leestijd: 3 min

Interview
 

Explosies bij woningen en winkels. Verwoestende schade. Blijvende zorgen over veiligheid. En dat in toenemende mate. Het calamiteitenteam van Stadgenoot is vaak als eerste ter plaatse. Om de bewoners te ondersteunen. En om direct te laten opnemen wat er moet gebeuren. In dit interview vertelt Mariëlle Foppen, manager Gebiedsbeheer bij Stadgenoot, over de impact op onze bewoners, op Stadgenoot en de direct betrokken medewerkers. En over de noodzaak van een inboedelverzekering. 

Aan het eind van het jaar waren er weer explosies in de stad. Wat kun je ons daarover vertellen? 

‘In die periode is er altijd veel vuurwerk in omloop. We wisten dus dat we extra alert op explosies moesten zijn’, vertelt Mariëlle. ‘Als er een incident plaatsvindt bij 1 van onze woningen, dan wordt direct ons calamiteitenteam benaderd. Er waren explosies bij 3 van onze woningen. Op het moment dat wij aankwamen, stonden de bewoners op straat. In deze gevallen viel de schade relatief mee; alleen het glas was gesprongen. We hebben de constructie gecontroleerd, waarna de bewoners weer terug in hun huis konden.’ 

Wat doet zo’n incident met de bewoners? 

Mariëlle vervolgt: ‘Dit geweld is heftig, met name voor bewoners en omwonenden. Zij schrikken enorm. Ze voelen onmacht, verdriet, angst en onveiligheid. En ze maken zich zorgen dat de dader terugkomt. Hoe kan je dan nog slapen?’  

Soms kunnen slachtoffers niet terug naar de woning en zijn hun spullen verwoest. Stichting Salvage helpt bij de noodopvang voor de eerste 24 uur of in het weekend tot de eerstvolgende werkdag. Daarna moet een huurder de rest zelf regelen. Een verzekeraar kan helpen met onderdak, vergoeding van schade, maar ook de eerste financiële middelen. ‘Als er geen inboedelverzekering is, wordt dit al gauw een probleem’, licht Mariëlle toe. 

Wat is de impact voor Stadgenoot? 

‘De impact is groot op onze organisatie, de medewerkers en de kosten', vertelt Mariëlle. ‘In 2019 zijn we hier voor het eerst mee geconfronteerd. In 2022-2023 was er een enorme stijging in het aantal explosies. Daarom hebben we nu een specialist op dit thema: een gebiedsbeheerder Calamiteiten. Deze functie hebben we vanwege de explosies opgetuigd. Vanuit de betrokken afdelingen Gebiedsbeheer en Dagelijks Onderhoud, worden dezelfde medewerkers ingezet, zodat niet telkens opnieuw het wiel uitgevonden hoeft te worden. Dit bevalt heel goed en is een aanrader voor collega-corporaties. We trainen onze medewerkers continu. Wanneer je de schade ziet naast het stapelbed van kleine kinderen, dan schieten de tranen je in de ogen. Het raakt ons zeer. En we liggen wakker van de gedachte dat het erger wordt.’  

Interview Marielle Foppen bij EenVandaag

Dit gaat ook ten koste van de verduurzaming en het bijbouwen van woningen.

‘Het aantal explosies neemt toe,’ gaat Mariëlle verder. ‘En de ernst en schade is veel groter dan voorgaande jaren.’ Daarbij zijn de kosten voor het herstellen van de materiële schade het afgelopen jaar voor Stadgenoot opgelopen tot meer dan 1 miljoen euro. De schade kan bijna nooit verhaald worden op de dader. Mariëlle: ‘Dat is geld dat we niet kunnen uitgeven aan andere zaken die heel belangrijk zijn voor onze bewoners in Amsterdam, zoals verduurzaming en het bijbouwen van woningen’. 

Toename in cijfers

Aantal explosies bij een woning van Stadgenoot 

2019: 1  
2022: 5 
2023: 26 
2024: 30 

Aantal explosies bij een woning in Amsterdam

2023: 209
2024: 220  

Kosten herstelwerkzaamheden* 

2023: € 450.000 
2024: € 1.225.000 

Hoe werk je samen met andere organisaties? 

‘Wij werken samen met ouders, buurtbewoners, politie, justitie, hulpverleners, jeugd- en jongerenwerkers en de gemeente Amsterdam. Met alle betrokken instanties hebben we afspraken gemaakt over hoe we gezamenlijke nazorg leveren, met duidelijkheid over de rol en verantwoordelijkheid van elke partij.’   

Op voordracht van Stadgenoot is samen met de AFWC (Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties), gemeente, politie en betrokken corporaties een Gezamenlijk Handelingskader opgezet. Hierin staat duidelijk welke partij wat doet en op welk moment. ‘Zodat we beter op elkaar kunnen aansluiten', zegt Mariëlle. ‘Ook staat hierin wat er met een bepaalde situatie in de toekomst moet gebeuren. Is er bijvoorbeeld (tijdelijk) cameratoezicht nodig? Openbare orde en veiligheid is in principe een taak van gemeente en politie maar op het moment dat het onze bewoners raakt, zijn wij als corporatie ook betrokken. Daarom zoeken we hierop de samenwerking.’

Waarom zou een inboedelverzekering verplicht moeten zijn? 

‘We zien steeds vaker dat bewoners geen inboedelverzekering hebben afgesloten. Dat is in Nederland niet verplicht, maar bij situaties als deze wel noodzakelijk. Los van explosies, is een inboedelverzekering ook nodig bij waterschade, brand en andere incidenten met schade aan spullen’, legt Mariëlle uit. 

Vervangende woonruimte moet door de betrokkene zelf worden geregeld en betaald. De huur van een tijdelijke woning is vaak hoger. ‘Het wordt al gauw onbetaalbaar voor het slachtoffer’, gaat ze verder. ‘Een verzekering afsluiten kost een paar euro per maand. Ik kan mij voorstellen dat dit voor sommige mensen een hoop geld is, maar het is niets vergeleken met de kosten die je hebt als je woning door een explosie of andere calamiteit wordt getroffen. Daarom wijzen wij onze bewoners actief op het afsluiten van een inboedelverzekering. En raden wij aan om te controleren wat de verzekering precies dekt.’ 

‘Ik krijg ook wel eens de vraag waarom Stadgenoot inboedelverzekeringen niet collectief kan regelen. Dit is volgens de wet niet toegestaan, omdat het als koppelverkoop wordt beschouwd. Ik ben in gesprek met het Verbond voor Verzekeraars om te kijken naar mogelijkheden voor het verkleinen van het risico van niet- of onderverzekerde huurders. Ook Aedes (de vereniging van woningcorporaties) en de AFWC zoeken naar oplossingen. Daar zijn we heel erg blij mee.’ 

 

We houden ons hart vast voor wat er nog gaat komen.

Wat ga je het komend jaar anders doen? 

‘In alles trek ik samen op met de gebiedsbeheer Calamiteiten. Wij gaan ons nog harder maken voor deze problematiek. We willen dit landelijk op de agenda krijgen, omdat alle corporaties hier tegenaan lopen. Onlangs gaf ik een interview aan EenVandaag. En ik ben in Den Bosch uitgenodigd om voor een aantal corporaties te spreken, omdat de explosies ook hier toenemen. We gaan ons ook hard maken voor het delen van bestuurlijke rapportages tussen woningcorporaties. Wij kunnen als corporatie namelijk een goede signaalfunctie vervullen in het voorkomen van dergelijke incidenten. Momenteel gebeurt dit in Amsterdam niet vanwege de AVG. Gek genoeg gebeurt dit wel in andere steden.  

Daarnaast roepen we onze collega’s van andere corporaties op om nog beter samen te werken en elkaar nog meer op te zoeken. We kunnen elkaar helpen, bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van calamiteitenwoningen. We kunnen gezamenlijk beleid maken. Ook ga ik onze eigen medewerkers nog meer voorbereiden op mogelijke escalaties en ze beter leren hoe ze effectief nazorg kunnen leveren. We houden ons hart vast voor wat er nog gaat komen. 

Tot slot roepen wij iedereen op om niet bang te zijn om een melding te maken bij verdachte situaties, bijvoorbeeld via Meld Misdaad Anoniem: 0800 - 70 00 of de website meldmisdaadanoniem.nl.’

 

 

* Dit zijn geschatte kosten voor alleen de herstelwerkzaamheden. De totale schade is vele malen groter.